Nhà thơ Bút Tre
Nhà thơ lấy bút danh Bút Tre tên thật là Đặng Văn Đăng, còn gọi là Đặng Văn Quang, quê xã Đồng Lương, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. Ông sinh năm 1911, mất năm 1987. Ông đỗ tú tài triết học dưới thời Pháp thuộc, viết báo dưới thời đó với bút danh Lục Y Lang.[1]
Ông từng làm công tác ngoại giao với chức danh bí thư thứ hai sứ quán Việt Nam tại Rumani. Sau đó ông về làm Trưởng ty (bây giờ gọi là Giám đốc sở) Văn hoá Phú Thọ. Người ta nhớ Bút Tre, không phải vì những bài thơ trữ tình, cũng không vì thơ ông gần với những bài ca dao, mà vì cách làm thơ, gieo vần của ông thật bất ngờ, thường mang đến cho những người nghe sự sảng khoái sau những giờ lao động mệt nhọc căng thẳng. Câu lục bát nổi tiếng nhất mà có rất nhiều người thuộc khi nhắc đến ông là câu nói về Đại tướng Võ Nguyên Giáp:Thơ của ông rất buồn cười:
từ đó thơ Bút Tre dân gian sáng tác thêm theo lối Hoan hô:
Nhiều người không gọi thơ Bút Tre là thơ. Chỉ gọi là vè. Nhưng dẫu sao, lối thơ (hay vè) của Bút Tre đã cùng tồn tại với rộng rãi người dân Việt Nam suốt nửa cuối thế kỷ 20 và có thể sẽ còn lâu hơn nữa trong cách sống lạc quan mang lại niềm vui ngày thường cho nhiều người Việt Nam. Một trong những câu sau cùng Bút Tre nhắn lại cho hậu thế là:
Thơ kiểu Bút Tre trong dân gian
Người Việt thích cách nói có vần điệu, các câu tục ngữ, các lời hát đối từ xưa đã thế. Từ một số bài của Bút Tre, người ta cười, rồi bắt chước thành một phong trào quần chúng và gán cho Bút Tre nhiều câu theo lối của Bút Tre mà một số nhà nghiên cứu gọi là lối thơ Bút tre như:
Mã:
Chị em du kích tài thay Bắn tàu bay Mỹ rơi ngay cửa mình.Mã:
Con gái giờ chẳng mặc quần… Mà mặc váy ngắn hở chân hở đùiMã:
[FONT=Times New Roman] Chị em nô nức đặt vòng hoa mộ liệt sĩ tỏ lòng biết ơn.Mã:
[FONT=Times New Roman] Chợ Đồng Xuân có tiếng đồn Có chị bán trứng vịt lộn.... rất to.Mã:
**** đồng động đến thì bay **** nhà động đến lăn quay ra giường Chim đồng bóp cái chết ngay Chim nhà mà bóp càng ngày càng toMã:
Chưa đi chưa biết Ðồ Sơn Ði về mới biết chẳng hơn đồ nhà Ðồ nhà tuy xấu tuy già Nhưng là đồ thật hơn là Ðồ SơnMã:
Chưa đi chưa biết Sài gòn Đi rồi mới biết chẳng còn một xu Về nhà mới biết là ngu Mồm tiêu thì ít thằng cu tiêu nhiềuMã:
Số tôi số chẳng ra gì Vợ thì đời cũ, ti vi đời đầu Đời đầu nên chẳng có râu Xoa mông vỗ đít mà mầu chẳng lên Ti vi hàng xóm nhà bên Chưa sờ đến núm đã rên ầm ầm Ước gì trời nổi cơn giông Để tôi sang đó ôm nhầm ti vi.Mã:
Chị em phụ nữ chơi cầu Lông bay vùn vụt lên đầu thanh niên.Mã:
Chọn mãi mới được một ngày Gặp em để quyết giãi bày yêu thương Hai đứa ngồi trên bờ mương Công nông thì chạy trên đường, bụi ghê! Cứ thế mà buôn dưa lê Mãi không đề cập vấn đề trọng tâm Anh liền nói chuyện lòng vòng Đợi em sơ ý là cầm tay luôn. Ngờ đâu anh chộp đã nhanh Em rút tay lại còn lành nghề hơn Mất đà anh lộn xuống mương Bò lên đã thấy em chuồn từ lâu. Vừa về anh vừa lầu bầu: “Biết thế bố bỏ từ lâu cho rồi!”Giai thoại
Theo Ngô Quang Nam trong “Lối thơ Bút Tre”, NXB Văn Hoá 2000, khi ông Đăng (Bút Tre) làm trưởng ty văn hóa, ông ký quyết định cho ông Nguyễn Lộc-ở HTX Phùng Nguyên đi học về bảo tàng, ông Lộc không muốn đi, Bút Tre đã gửi cho ông Lộc hai câu:
Khi chủ tịch Hồ Chí Minh mất, Bút Tre cảm thán:
Bút Tre tên thật là Đặng Văn Đăng, khi ký tên thường không đánh dấu các chữ tiếng Việt nên viết là Dang Van Dang, mọi người đọc không dấu là Giăng-Van-Giăng, đồng âm với tên nhân vật chính trong “Những người khốn khổ” của Victor Huygo. Từ đó những người cùng cơ quan gọi ông là Giăng Văn Giăng.
Nhà Bút Tre nghèo, ông ngủ trên một cái chõng tre, nhà không cánh cửa, chỉ che bằng phên liếp lá cọ, nghe tin người bạn mất trộm, ông đùa:
Trường phái Thơ Bút Tre – Phần 1 | Thơ vui hài hước
Bút Tre (1911–1987), tên thật Đặng Văn Đăng là một nhà thơ theo trường phái dân gian của Việt Nam thời hiện đại. Với phong cách thơ độc đáo, sáng tạo và giàu sức lan tỏa, từ bút danh của một nhà thơ, Bút Tre đã trở thành một trường phái sáng tạo thơ dân gian vui vẻ rất thịnh hành ở Việt Nam cho đến tận ngày nay.
Thơ Bút Tre là một thể thơ dân gian bắt nguồn từ ngôn ngữ khoáng đạt chốn làng quê Việt Nam; Điều khác biệt ở thể Thơ Bút Tre, là người sáng tác không phải là một tác giả cụ thể, mà là dân gian nhiều người sáng tác rồi truyền khẩu. Thơ Bút Tre là một hướng phát triển mới Rút lấy cái cốt lõi của văn chương bác học mà trả về với hơi thở dân gian tự nhiên, chân chất mà sảng khoái. Bút Tre Đặng Văn Đăng người tiên phong cho một hướng đi ngược lại với văn chương hàn lâm, bác học trả lại cho văn hóa dân gian cái chân chất vốn có của ngàn năm thôn quê, mộc mạc mà dễ nhớ.
Video có thể có sử dụng những nội dung chứa bản quyền dựa trên luật sử dụng hợp lý Fair use (https://www.youtube.com/yt/copyright/…)
Mọi vấn đề vi phạm chính sách, nguyên tắc cộng đồng, luật bản quyền xin liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua email: AlanPetersAlanat@gmail.com
Image from pixabay released under Creative Commons CC0.
…………………………………………………………………………………………………………
Music:
1. Where Did She Go Mystery by Jay Man
2. World Of Cartoons by Jay Man
3. Hectic Life by Jay Man
Jay Man OurMusicBox
http://www.youtube.com/c/ourmusicbox
Licensed under a Creative Common.
…………………………………………………………………………………………………………
