Mô hình vườn ao chuồng • nông nhàn 2021

TỪ ỔN ĐỊNH ĐẾN AN NHÀN VỚI MÔ HÌNH VƯỜN – AO – CHUỒNG (VAC)

Khái quát về mô hình VAC

Từ lâu, mô hình vườn ao chuồng (VAC) đã được ứng dụng rộng rãi. Không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới. Lợi ích từ mô hình mang lại nhiều tích cực rất lớn từ việc bảo vệ môi trường, chống lãng phí. VAC là một mô hình thâm canh sinh học cao. Trong đó trồng trọt, nuôi trồng thủy sản cũng như chăn nuôi gia súc, gia cầm là chính. Nó có quan hệ khắng khít với nhau. Tạo nên một hệ thống canh tác tổng thể, giúp sử lý tốt hơn nguồn đất đai, nguồn nước. Mục đích để đạt tới hiệu quả kinh tế cao với mức đầu tư thấp. Đồng thời góp phần làm giảm thiểu tối đa những vấn đề về ô nhiễm môi trường. Không chỉ trong chăn nuôi và bảo vệ sức khỏe của những người xung quanh.

Khuôn viên lối vào trang trại

Hình ảnh: Vườn – Ao – Chuồng, sự kết hợp bền vững.

Mô hình VAC là một mô hình trang trại quen thuộc của các hộ nông dân nước ta. Trong đó, vườn mang ý nghĩa để chỉ trồng trọt trong vườn nhà, trên các cánh đồng, trên nương rẫy hay mở rộng cho trồng trong rừng. Ao mang ngụ ý ám chỉ các hoạt động nuôi trồng thủy sản trong ao, hồ, sông, suối..v..v. Hay dưới biển với các con vật dưới nước như cá, tôm, cua, ếch, rùa, ba ba,v.v. Chuồng là biểu tượng của hoạt động chăn nuôi các gia súc, gia cầm như heo, bò, gà, vịt, .v.v trong các trang trại.

Những khó khăn bước đầu xây dựng mô hình VAC

Chúng tôi tìm hiểu và được biết ở Định Quán – Đồng Nai. Có một người nông dân đã thành công từ mô hình VAC đó là chú N.V.Út. Sau khi trò chuyện, chúng tôi được biết mô hình này được chú Út xây dựng từ năm 2012.

Chú chia sẻ: Ngày đầu đến đâu làm mọi thứ còn khó khăn lắm, đất ở đây thì cằn cỗi. Trồng cây thì khó, nuôi cá thì thuê máy vào múc ao tốn kém. Còn con giống, cái cây nào cho hợp lý nữa. Nghĩ mãi một thời gian lâu lắm mới có hướng đi chính thức.

Hình ảnh: Cô Bảy kể về lợi ích khi trồng xoài, dừa

Lựa chọn cây để trồng

Những ngày đầu, để phát quang nơi này, chú đã tốn rất nhiều thời gian và công sức. Diện tích 5 hecta đất trồng cây được chú cải tạo lại hoàn toàn. Đất ở đây cằn cỗi, nên chú dùng những phân bón vi sinh vật có lợi, kết hợp với phân chuồng để tạo lớp dinh dưỡng ban đầu cho cây. Cây chú chọn trồng là xoài, vì xoài là giống cây chịu hạn tốt, ít công chăm sóc, kháng bệnh cao. Nguồn nước ở đây khan hiếm vào mùa nắng nóng, nên chú đào ao lớn nhằm trữ nước để tưới, đồng thời chú mua cá giống về thả để phát triển ao, không lãng phí.

Hình ảnh: Xoài vào mùa thu hoạch cho quả to, ngon, mẫu mã đẹp

Sau khi thả cá, chú cũng gặp những khó khăn. Do kinh nghiệm chưa có nhiều, cùng với việc xử lý nước ban đầu chưa tốt, nên cá không phát triển, có hiện tượng cá chết vào mùa nắng. Chú nói: “Ao sau một thời gian nuôi bị tảo xuất hiện nhiều, đồng thời nước bị ô nhiễm mà không biết nguyên nhân ra sao? Cá thả nuôi 4 – 5 tháng mà không thấy lớn, không thấy mập, tốn tiền cám cho ăn quá trời”

Quyết tâm làm lại

Không chấp nhận bỏ cuộc nuôi cá, chú Út đã đi đến nhiều nơi, học cách nuôi hay của những người thành công. Sau khi tích góp được kinh nghiệm học tập, chú đã về cải tạo lại khu ao nhà mình. Lứa cá cũ được chú vớt và bán đi. Sau khi thả lứa giống cá rô phi thứ hai, chú đã thu lại lợi nhuận sau 4 tháng nuôi.

Hình ảnh: Hồ nuôi cá rô phi giống, rộng 10.000 m² đang trong mùa thu hoạch

Về chuồng heo, chú Út tâm sự: “Sau ba năm trồng vườn xoài và nuôi cá, chú thu lại một ít vốn ban đầu, tính mở rộng đất trồng trọt. Tuy nhiên, thời gian này, chú được huyện đưa đi học các mô hình nông nghiệp mới và tiếp cận những con giống mới. Chú quyết định về mở thêm chuồng heo, tập ứng dụng các mô hình VAC thành công của những người khác để thay đổi diện mạo cho vườn nhà chú.”

Sau khi xây dựng trại heo xong, chú tìm hiểu và mua 50 con giống heo rừng F1 về để nuôi. Chú tận dụng những quả xoài, mít, thân chuối, dừa v.v có trong vườn cho heo ăn. Heo phát triển tốt và cho năng suất cao.

Tận dụng nguồn thức ăn tại vườn

Với việc thực hiện mô hình vườn ao chuồng, phân từ chuồng heo được chú bón sang cho cây trồng trong vườn. đặt biệt là xoài. Sau đó, chú tận dụng những quả xoài không đạt chất lượng bán ra thị trường cho heo ăn. Cùng theo đó là những loại quả, cây trong vườn như dừa, dưa..v v

Hình: Xoài cho heo ăn

Hình: Sân chơi của những chú heo

Nắng làm ảnh hưởng ao nuôi

Trong năm 2016, do nước hồ bị ô nhiễm nặng, cá chết hàng loạt tới 15, 16 tấn cá, chú mất trắng mùa đó. Cá chết, chú vớt lên mà không biết phải làm gì, càng ngày cá trương sình, bốc mùi hôi thối. Đúng lúc này, thì chú có tìm hiểu trên mạng về phương pháp làm đạm từ cá bằng vi sinh vật hữu hiệu, dùng bón cho cây trồng. Bắt tay vào thực hiện, chú đã làm cho hàng chục tấn cá từ vô dụng trở thành hữu dụng sau 4-5 tháng ủ. Từ nguồn đạm cá này, chú mang bón cho vườn xoài, giúp tăng dinh dưỡng rất nhiều.

Thành quả mang lại sau 7 năm cố gắng

Năm 2018, lần đầu tiên chú thu hoạch cùng lúc sản phẩm từ mô hình VAC sau bao năm gầy công xây dựng. Mùa thu hoạch các sản phẩm VAC năm đó,  sau khi trừ chi phí thì chú thu về gần 2 tỷ đồng.

Hiện tại, vườn xoài nhà chú có diện tích hơn 5 hecta. Đàn heo với hơn 500 con và diện tích hồ nuôi cá hơn 30 hecta với sản lượng mỗi năm lên đến hơn 100 tấn cá. Với các loại như rô phi, cá hường, cá lóc, cá trê,.v.v. Trong tương lai, chú đang định hướng mở rộng mô hình với việc trồng thêm các loại cây mới như bưởi, mít, v.v. Nuôi thêm dê để tận dụng lá cây trong vườn. Đồng thời, chú đầu tư nuôi cá giống, vừa để thả nuôi, vừa để bán đi nơi khác, giúp tăng nguồn kinh tế.

Cao Tường