Tổng Hợp

Những lí giải về câu hát ru huyền thoại “gió đưa cây cải về trời

NHỮNG LÍ GIẢI VỀ CÂU HÁT RU HUYỀN THOẠI “gió đưa cây cải về trời – RAU RĂM Ở LẠI CHỊU LỜI ĐẮNG CAY”

Văn học dân gian Việt Nam đa dạng với nhiều thể loại như cổ tích, thần thoại, ngụ ngôn truyền thuyết… và ca dao là một phần không thể thiếu. Đặc biệt hơn, đằng sau mỗi câu ca dao ẩn chứa những câu truyện, giai thoại vô cùng thú vị được dân gian tin và tương truyền qua các thế hệ. Có người cho rằng câu ca dao “Gió đưa cây cải về trời – Rau răm ở lại chịu đời đắng cay” kể về sự chia ly của một đôi tình nhân, một số người khác lại cho rằng nó kể về cuộc đời bạc mệnh của một thứ Phi dưới triều nhà Nguyễn. 

>>> Đọc thêm: Gia Long Và Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu – Câu Chuyện Đằng Sau Ngôi Mộ Song Táng Trong Thiên Thọ Lăng 

Câu chuyện thứ nhất

Theo dân gian kể lại rằng, nguồn gốc của câu ca dao trên có liên quan đến giai thoại mang tính lịch sử dưới thời nhà Nguyễn. Giai thoại lịch sử ấy kể về người phụ nữ hồng nhan bạc phận tên là Lê Thị Răm (Bà Phi Yến) – Thứ phi của vua Nguyễn Ánh (1802 – 1820).
 


Khung cảnh trước đền thờ An Sơn Miếu

Năm 1783, để tránh sự truy đuổi của lực lượng Tây Sơn nên Nguyễn Ánh đã tháo chạy ra Côn Đảo, thậm chí ông còn quyết định đưa hoàng tử Hội An (có tên tục là hoàng tử Cải) đi cùng Bá Đa Lộc sang Pháp để làm con tin cầu viện sau khi bại trận nhiều lần. Bà Phi Yến (Lê Thị Răm) thấy xót cho con mình nên đã ngỏ lời khuyên ngăn Nguyễn Ánh đừng làm việc ấy. Nhưng Nguyễn Ánh chẳng những không nghe bà mà còn nổi trận lôi đình, nghi bà Phi Yến có ẩn ý thông đồng với quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh truyền lệnh giam cầm bà vào một hang đá trên hòn đảo hoang vắng, về sau gọi là núi Bà, nằm ở phía Tây Nam, Côn Đảo.

Ngay sau khi giam cầm thứ Phi, Nguyễn Ánh nghe được tin quân Tây Sơn sắp đến Côn Đảo, ông mang theo hoàng tử Cải rồi cùng đoàn tùy tùng xuống thuyền chạy trốn tiếp tục. Lúc bấy giờ, hoàng tử vì khóc lóc đòi mẹ, vì sợ tiếng khóc khiến quân Tây Sơn phát hiện, nên Nguyễn Ánh đã ném đứa bé xuống biển, xác trôi tấp vào làng Cỏ Ông, được dân làng chôn cất tử tế. Còn về bà Phi Yến, bà may mắn được một con vượn và một con hổ cứu ra khỏi hang  sau đó rồi về sống cuộc đời bình yên cùng với dân làng.
 

Xem thêm :  Top 15 kem dưỡng trắng da mặt tốt nhất 2021

Chân dung bà Phi Yến
 

>>> Đọc thêm: Kinh Nghiệm Chọn Xe Đi Vũng Tàu 

Tháng 10 (Âm Lịch) năm 1785, làng An Hải (nơi có ngôi An Sơn Miếu ngày nay) tổ chức hội làm chay tế lễ trong làng. Họ rước bà Phi Yến đến tham dự cho thêm phần long trọng. Đêm hôm ấy, tại làng An Hải bà đã bị tên Biện Thi (một tên đồ tể) lén vào cấm phòng của bà rồi giở trò sàm sỡ, song Biện Thi chỉ vừa nắm được tay bà thì bà đã kịp tri hô cho dân làng để bắt tên sở khanh này lại. Cũng đêm hôm ấy, bà Phi Yến đã liều mình tự tử để được vẹn toàn danh tiết.

Cái chết thương tâm của hoàng tử Cải và sự đau đớn tột cùng của người mẹ Răm là sự thích cho nguồn gốc, ý nghĩa của câu ca dao:
 

Gió đưa cây cải về trời
Rau răm ở lại chịu đời đắng cay
” 
 

Ngày nay, khi khách du lịch tham quan Côn Đảođến miếu Bà Phi Yến – ngôi miếu trang trọng duy nhất ở nơi đây không chỉ có cơ hội tìm về cội nguồn lịch sử qua sự tích bi thương của bà mà còn được thưởng thức nét văn hóa truyền thống qua việc tham gia các lễ giỗ bà.
 


Đền thờ của bà Phi Yến tại Côn Đảo
 

Tuy nhiên, người ta cho rằng giai thoại lịch sử này không đúng sự thật. Tác giả Đinh Văn Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Bà Rịa, thành phố Vũng Tàu đã chứng minh rằng: Nguyễn Ánh chưa từng đặt chân đến Côn Đảo, sự kiện Nguyễn Ánh đến tá túc tại Côn Đảo chỉ là được nghe kể chép lại. Và có một số nhầm lẫn trong quá trình chuyển đổi chữ Koh Kong sang Hán tự, đảo Cổ Long nằm ở phía biển Campuchia gần vùng Hà Tiên – Phú Quốc, chứ không phải đảo Côn Lôn – Côn Đảo. 

Xem thêm :  Cách luộc trứng, bí quyết luộc trứng chín ngon theo từng loại

Thêm vào đó, thuyền của Nguyễn Ánh không thể nào to lớn, đủ sức chạy ra Côn Đảo mà tránh khỏi thuyền Tây Sơn đang ruồng bố khắp biển Đông, cũng như chi tiết con vượn và con hổ cứu, nuôi bà Phi Yến. Vậy thì thực hư về câu ca dao này là như thế nào? Hãy tiếp tục khám phá ra sự thật  ở phía bên dưới nhé!

>>> Đọc thêm: Đảo Phú Quốc – Thiên Đường Nghỉ Dưỡng Tại Việt Nam

Ý nghĩa thật sự của câu ca dao

Trong tập Cổ thư tác dịch Việt Nam phong sử (ghi chép lại những tấm gương sáng để hướng con người đến việc thiện, tránh những việc ác bằng cách thông qua các câu thơ và ca dao) của Nguyễn Văn Mại, ý nghĩa câu ca dao được giải thích như sau:

“Cải là loại rau có thể dùng làm dưa, được gieo trồng vào các tháng mùa Đông. Trời là thiên triều, triều nhà Thanh bên Trung Quốc. Bởi vì nước ta trải qua các đời đều chịu triều đình Trung Quốc phong cho nên xem Trung Quốc như thiên triều. Răm là loại rau có vị cay thường mọc ở chỗ đất thấp. Theo Hoàng Lê Nhất Thống chí của Ngô Gia Văn Phái, vua Lê Chiêu Thống và Hoàng Thái hậu với Cung phi là bà Nguyễn Thị Kim đã tháo chạy lên Cao Bằng khi quân Tây Sơn chiếm cứ Thăng Long. Trên đường sang cầu viện nhà Thanh, vua Lê Chiêu Thống chỉ bí mật hộ tống Hoàng Thái hậu và con trai trưởng của ông là Nguyên Tử đi sang Trung Quốc, để bà Nguyễn Thị Kim ở lại một mình. Cung phi đuổi theo không kịp nên đã ôm hận quay trở về và ẩn tránh trong dân gian. Trước cảnh nước mất nhà tan và cuộc đời bi thương, Cung phi đã làm thơ phong dao như những lời tâm sự về cuộc đời của chính mình. Vì thế nên có sự tồn tại của câu ca dao trên.
 


Bên trong đền thờ của bà thứ Phi

Hình ảnh “Cải” là thứ rau có vị đắng được ví với Thái hậu, còn hình ảnh “Răm” được ví với Cung phi. Trong lúc “Cải” (Hoàng Thái hậu) được vua đưa sang Thiên triều đã cam khổ ra sao, thì một mình “Răm” (Cung phi) ở lại trên mảnh đất giặc đang chiếm đóng và chịu đựng những lời đắng cay. Còn về phía vua Lê Chiêu Thống, ông đã mất ở Yên Kinh vì bệnh và được đưa linh cữu về nước sau khi đất nước được bình ổn và định quốc đô. Cung phi nghe tin, liền đến trước linh cữu vua Lê Chiêu Thống lạy khóc rồi uống thuốc độc mà chết theo”.
 

Xem thêm :  Mách bạn 9 mẹo chữa khàn tiếng lâu ngày và giải pháp từ thảo dược


Hình ảnh cây Cải

Theo cách lý giải này, sự kiện xảy ra trong giai đoạn lịch sử cuối đời nhà Lê và nhân vật tên Răm chỉ là một Cung phi của vua Lê Chiêu Thống. Tuy nhiên, cũng hầu như không có căn cứ nào để xác định chuyện trên là có thật hơn là một truyền thuyết.

Mặc dù nguồn gốc và ý nghĩa của câu ca dao: “Gió đưa cây cải về trời – Rau răm ở lại chịu đời đắng cay” được giải thích ở hai khía cạnh khác nhau, một bên là nói về tình mẫu tử thiêng liêng, bên khác lại nói về ý trung nhân giữa trung thần liệt nữ. Dù vậy, các giai thoại lịch sử cũng như câu ca dao đã đóng góp giá trị to lớn vào kho tàng văn học Việt Nam, và cũng là một cách đặc biệt để giới thiệu về một địa điểm du lịch nói riêng cũng như văn hóa ở Việt Nam nói chung.

(0x0)

163.90

KiB

432

x

600

(

0

x

0

)

49.70

KiB

Bài viết này có hữu ích với bạn hay không?

Rất hữu ích

Rất hữu ích

Hữu ích

Hữu ích

Không hữu ích

Không hữu ích

Vui lòng nhập lí do.


Gió Đưa Cây Cải – Công Huynh | Dân Ca Quan Họ Bắc Ninh


Gió Đưa Cây Cải Công Huynh | Dân Ca Quan Họ Bắc Ninh
Mọi Góp Ý Kênh Dân Ca Quan Họ Liên Hệ :
ღFacebook :https://goo.gl/CP7nAe
ღĐăng ký kênh : https://goo.gl/BnkvBR
ღFanpage : facebook.com/Sankhaudangian
ღbanquyen@binhhoang.com
Cảm ơn nghệ sĩ Thu Huyền,Thúy Cải,Thúy Hường,Thu Hiền,Hải Xuân,Minh Thành… cùng nhiều nghệ sĩ chèo,xẩm,hát ru,hát văn,chầu văn khác.

► © Bản quyền thuộc về BH Media Corp

Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Tổng Hợp

Related Articles

Back to top button