CÂY CÔNG TRÌNH – Danh sách các loại cây công trình >
Cây sung – cây cảnh trong bộ tứ quý
Sung, cây hàng đầu trong “bộ tứ quý”
cây cảnh khi nghe nhắc tới cây Sung mà không liên
tưởng bộ tứ quý “sung, mãn, quan, quý”. Đúng là khó quên, khi nó được đặt ở vị
trí đầu tiên trong bộ tứ biểu thị cho 4 niềm ước mơ của người trần gian. Người
xưa lấy sung làm cây biểu tượng cho sự sung túc, đầy đủ, chẳng sai chút nào. Cứ
đến mùa xuân, toàn thân cây Sung trưởng thành, từ gốc đến cành, mọc chi chít
những quả xanh, sau đó chuyển vàng, rồi đỏ ửng, để cuối cùng đỏ tím và nâu đen;
không những gây cảm giác đầy đủ, mà còn tạo ấn tượng mỹ thuật, khiến các nghệ
nhân đã chọn cây Sung làm
Nhiều gia đình, cứ đến những ngày giáp Tết nguyên đán, vẫn không quên tìm
mua bằng được vài chùm Sung trĩu quả để chưng bày trên bàn ngũ quả. Đến mùa
chợ hoa xuân, biết bao người cứ đi lại, tần mần, ngắm nghía, mân mê những chậu cây Sung tiểu cảnh, nhất là những chậu cây Sung đã đơm đầy trái xanh; có người mê đến
nỗi không thể rời được nếu chưa trả giá đến mức hết khả năng.
Đúng là cây Sung đã ảnh hưởng đến văn hóa tâm linh của người Việt. Do
nắm được tâm lý người chơi, hằng năm vẫn thường có kẻ bày bán những chậu sung
“phù thủy”. Nhìn qua cũng khó phát hiện, nhưng lúc mang về nhà, vài ba ngày
sau, thấy quả cứ héo dần đi, mới hay rằng, toàn là những chùm quả Sung được gắn vào
cành bằng keo tổng hợp.
Những cây Sung mọc ngoài thiên nhiên cũng thế, nó vừa hấp dẫn, lại vừa quấy nhiễu người đời. Vốn xuất thân từ những rừng rậm, sống dựa suối khe, chúng là nguồn giống bất tận, gieo rắc quả chín muồi theo dòng nước chảy, phát tán về sông, lạch, tấp vào bờ, tái sinh tạo ra những thế hệ cây Sung con cháu chiếm lĩnh môi trường mới. Bên những bãi bồi ven sông, với điều kiện thuận hợp, sung nhân dần số lượng, có khi tạo thành quần thể dày đặc. Chim, dơi, sóc… ăn quả cây Sung làm rơi vãi khắp nơi, có khi cách xa bờ nước hằng cây số, khiến nhiều cá thể cây sung mọc đây đó ngoài ý định của con người. Trong môi trường thích hợp, cây Sung phát huy khả năng lục hóa, tạo bóng, thanh lọc môi trường… và luôn thể hiện là loài cây chống chịu tốt. Thế nhưng, khi chúng bén rễ trong công viên, trên vỉa hè đường phố… thì, ngoài những ưu điểm vốn có, lại bộc lộ nhược điểm nhất định, như là gây ô nhiễm môi trường. Quả của cây Sung là loại quả giả, do trục phát hoa dạng nạt cuộn lại tạo thành, dấu kín toàn bộ hoa nhỏ bên trong. Lúc chín mọng, rơi rụng sẽ tan vữa, hấp dẫn ruồi nhặng, người qua lại dẫm đạp bầy nhầy, rất khó bề quét dọn.
Tất nhiên, nếu chúng ta biết chọn nơi thích hợp cho cây Sung phát triển thì đây
là một nguồn lợi đáng lưu ý. Ngoài những tác dụng bảo vệ môi trường, nhiều bộ
phận của cây Sung còn được dùng làm thuốc chữa bệnh. Rễ thường được dùng chữa
chứng sợ nước. Vỏ cây Sung chữa cảm lạnh, tắt sữa, điều trị hen suyển, trĩ và rối
loạn phụ khoa. Lá cây Sung được dùng làm chất se đường ruột, trị viêm phế quản. Nhựa mủ sung được dùng ngoài để giảm phù nề cho vết thương nhiễm trùng mãn tính, giảm đau.
Quả được dùng làm chất se đường ruột, đồng thời cầm máu, tăng lực và để điều
trị khí hư, rối loạn máu, cảm giác nóng, mệt mỏi, bệnh phong, rong kinh, chảy
máu cam, ho khan, tắt tiếng và giun sán. Ngoài ra, có thể dùng quả làm thực
phẩm cho người và thức ăn cho các loài động vật nuôi.
Cây Sung có tên khoa học là (tên đồng nghĩa là ), thuộc họ Dâu tằm – Moraceae; tên tiếng Anh là cluster fig tree
hoặc goolar. Trong sử kinh Phật giáo có tích “hoa ưu đàm ba ngàn năm mới nở một
lần”. Hoa ưu đàm chính là quả sung. Tiếng Pali và Sanskrit gọi là udumbara (ưu
đàm ba la); người Nhật gọi là udonge (ưu đàm hoa). Có lẽ vì thế, chúng ta cũng
thường thấy cây sung xuất hiện ở các vườn chùa, miếu mạo…
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sung
Kỹ thuật nhân giống cây Sung
– Cây Sung có thể nhân giống bằng hạt hoặc bằng cách chiết cành,
giâm cành, song thực tế nhân giống bằng hạt được chú ý hơn vì tạo cho cây con
khỏe, tạo bộ rễ mong muốn khi làm kiểng.
– Nhân giống cây Sung bằng gieo hạt cần chọn các quả đã chín, thịt
quả mềm để lấy hạt, chà sát để lớp vỏ hạt sạch nhớt sau đó đem gieo ngay. Trước
khi gieo có thẻ ủ hạt nơi ẩm để hạt dễ nảy mầm, đất gieo hạt cần nhỏ, mịn, sạch
cỏ vì hạt nhỏ sau khi gieo thì tủ rơm, xơ dừa… để giữ ẩm cây con thì tưới nhẹ
và ít tưới dần, khi cây đạt chiều cao 15 – 20 cm có thể bứng đi trồng.
Nhân giống cây Sung vô tính có thể tiến hành bằng cách chiết cành,
dâm cành và tách gốc song các cách này có hệ số nhân giống thấp, tỷ lệ sống
không cao do đó ít được dùng.
Kỹ thuật trồng cây Sung
– Đất trồng cây Sung cần chọn những đất có thành phần cơ giới trung
bình đến nặng, không nên trồng ở đất cát, sỏi hoặc những đất có khẵ năng giữ
nước kém. Tốt nhất nên trồng sung những nơi có nước, trên hòn non bộ.
– Chọn các cây Sung con có chiều cao từ 15- 20 cm để trồng. Trước
khi bứng cây con trồng nếu có lá non cần cắt bỏ lá này, lấp đất đến cổ rễ cây,
tưới giữ ẩm 1-2 lần trong 1 tuần.
Chăm sóc cho cây Sung
– Cây Sung là cây dễ tính không đòi hỏi chăm sóc đặc biệt, song để có
một cây Sung đẹp, phân nhiều cành, lá nhỏ và cành không vươn dài cần chú ý cắt
tỉa cành lá, uốn thân cành theo dáng thế mong muốn và bón lân cho cây. Nước là
yếu tố chủ yếu ảnh hưởng rất lớn đến sự sinh trưởng; vì vậy, có thể điều tiết
lượng tưới và số lần tưới nước để khống chế sinh trưởng của cây.
– Để cho thân cây Sung mau lớn ngoài cắt tỉa cành lá người ta còn
chú ý băm bỏ gốc và thân cây vào tháng 9 -10 hàng năm.
– Cây sung không có yêu cầu đặc biệt về phân bón, trong 1 năm
tưới thúc cho cây 1 – 2 lần vào đầu hoặc cuối mùa mưa.
Xem thêm các thông tin
khác về cây sung
Cây sung – cây cảnh trong bộ tứ quý
Cây sung
……………..
Xem thêm các loại cây lá màu khác tại: cây lá màu
Xem thêm các loại cây bóng mát thân gỗ khác tại: cây bóng mát
Cây lộc vừng, cây bưởi, cây bằng lăng, cây sấu; cây cau vua; cây mít; cây xoài; cây vú sữa.
Ít ai trong giới nghệ nhânkhi nghe nhắc tới cây Sung mà không liên tưởng bộ tứ quý “sung, mãn, quan, quý”. Đúng là khó quên, khi nó được đặt ở vị trí đầu tiên trong bộ tứ biểu thị cho 4 niềm ước mơ của người trần gian. Người xưa lấy sung làm cây biểu tượng cho sự sung túc, đầy đủ, chẳng sai chút nào. Cứ đến mùa xuân, toàn thân cây Sung trưởng thành, từ gốc đến cành, mọc chi chít những quả xanh, sau đó chuyển vàng, rồi đỏ ửng, để cuối cùng đỏ tím và nâu đen; không những gây cảm giác đầy đủ, mà còn tạo ấn tượng mỹ thuật, khiến các nghệ nhân đã chọn cây Sung làm cây tiểu cảnh , được biết bao người hâm mộ. Nhiều nghệ nhân giỏi còn biết điều tiết để cây ra quả đúng những ngày đầu xuân, giúp người yêu cây cảnh thỏa mãn niềm ước mơ, thay lời cầu nguyện đầu năm cho gia trang một năm mới thịnh vượng, ấm no.
(1):
cây sung
Trang con
