Bồ câu ra ràng

(Toquoc)- Trong thịt các loài chim, thịt chim bồ câu ra ràng được xem là món ngon đại bổ. Chính vì ngon và bổ dưỡng nên giá khá cao, chỉ nhà giàu có mua ăn thưởng lãm hoặc chỉ khi đau ốm người ta mới mua để chăm cho người ốm chóng bình phục. Giá chim bồ câu cao gấp 5- 7 lần gà, vịt thông thường.

Bồ câu là con vật nuôi được loài người thuần hoá từ rất sớm. Loài chim này rất hiền lành và rất dạn với người. Chúng có thể ăn thức ăn ngay chỗ đông người, dưới chân người một khi đã quen. Chúng ăn rất khoẻ, không hiểu có phải vì đặc tính này mà có tên là bồ câu (diều lớn). Bồ câu thường ăn lúa, đậu ngô, lạc. Bồ câu sống thành từng đôi một và ở chung cùng một chuồng. Bồ câu ưa ở đẹp, mỗi cặp thường tự chọn tổ, chọn hướng, nên thường người làm chim bồ câu phải trang trí cho bắt mắt và làm chuồng có cả 4 hướng. Con trống và con mái sống rất tình cảm, đỡ đần cho nhau. Chim trống cũng biết ấp trứng và nuôi con như chim mái. Nếu chẳng may một con chết thì nó thường bỏ đàn mà đi chứ không sống chung với chim khác cùng đàn. Đặc điểm này con người ta cho là sự chung thủy nên thường lấy chim bồ câu làm biểu tượng cho sự chung thủy và hoà bình. Ở các nước Châu Âu và các nước theo Đạo Hồi người ta không ăn thịt chim bao giờ nên chim cứ thế mà sinh đàn, sinh lũ đông vô kể.

Ở nước ta chim bồ câu được nuôi ở khắp nơi với mục đích chăn nuôi làm thịt. Chim bồ câu có khả năng sinh sản nhanh, cứ 45 ngày là sinh cặp mới, nên chẳng mấy chốc mà đông đàn. Chim non lại được chăm sóc chu đáo nên lớn nhanh trông thấy. Nhìn cảnh chim chún mồi cho con mới cảm hết được tình mẫu tử của chúng, chin non lớn từng ngày.

Bồ câu ra ràng là chỉ chim bồ câu đã được 10 – 15 ngày tuổi, thường vươn cổ thập thò ở tổ và ra ràng để đón ăn mồi. Chúng to chừng nắm tay và mọc lông măng thưa thớt, chỉ có phần cánh và phần lưng là mọc dày hơn chút đỉnh. Lúc này là lúc chim háu ăn và đòi ăn suốt ngày. Chim trống và chim mái phải thay nhau chún mồi, ăn nhiều khiến chim mập ú, núc ních những thịt là thịt. Người ta thường chọn chim ở cữ này để ăn thịt cho bổ dưỡng. Lúc này thịt chim rất nhiều đạm, thơm béo.

Chim ra ràng thích hợp cho việc chế biến thành hai món bồ câu hầm và cháo chim bồ câu.

Với bồ câu hầm chỉ việc bẻ quặt đầu chim và kẹp vào cánh nhúng nước sôi vặt lông cho kỳ sạch. Mổ chôn moi ruột, phần tim gan dạ dày làm cho kỳ sạch, xắt nhỏ trộn gạo nếp, hạt sen, đậu xanh, ỹ dĩ và mộc nhĩ cùng muối trắng nhồi vào bụng chim. Hầm cách thủy là cách hầm tốt nhất để giữ được toàn bộ dưỡng chất. Thịt chim chín mềm thấm gia vị thơm lừng ăn vào tỉnh người, no lâu.

Cháo chim bồ câu chế biến cầu kỳ hơn. Phải cắt tiết chim cho vào bát nước to lạnh sẵn để tiết không bị đông. Sau khi làm sạch lông, mổ moi ruột làm sạch và đem băm nhỏ toàn phần. Xương chim phần lớn là sụn mềm, băm chẳng mấy chốc mà được. Thịt chim đem phi thơm với hành mỡ cho kỳ chín. Cháo trắng nấu đã nhuyễn cho nước tiết vào đun sôi trở lại. Đem thịt chim đã tao chín cho vào đảo đều sẽ được nồi cháo như ý. Cháo chim ăn nóng cùng gia vị là mùi tàu, mùi ta và hành hoa. Cái ngọt ngon thơm thảo của cháo chim ra ràng thật khó gì sánh kịp, ăn ngon đến hết nồi, sạch bát.

Chim bồ câu đem quay lại thơm ngon hấp dẫn ở một kiểu khác, thích hợp với việc uống rượu đưa cay. Để có được đĩa thịt chim như ý, chọn con chim đã đủ lông cánh, lúc con chim suốt ngày ra ràng vỗ cánh tập bay, chim bám vào ràng vỗ cánh liên tục, ríu rít ra vào, thịt chim giai đoạn này săn chắc hơn. Thịt chim đã làm sạch đợi khi chảo nóng già cho vào chở lửa liu riu. Mỡ từ thân chim tiết ra đủ rán cho chim chín. Phải quay bằng chính mỡ chim mới ngon. Vừa rán vừa phết lên mình chim gia vị: nước mắm, mật ong, ngũ vị hương cho đến khi kỳ chín vàng. Mùi chim chín thơm khôn tả, có vội vã là mấy cũng hít hà cho sướng, lúc ấy thôi thì nước miếng chẳng hiểu từ đâu cứ trào lên ừng ực. Đĩa muối chanh, tiêu ăn cùng xà lách dễ ngon đến thụt lưỡi. Người miền Nam đem thịt chim quay để trên đĩa xà lách đã bày sẵn đặt cho cái tên mỹ miều: “Phượng hoàng ngoạ thảo”.

Khi xưa chim bồ câu hiền lành dễ bị đánh bắt trộm, nếu nuôi ít chim lại chỉ hay quanh quẩn ở nhà rỉa ráy nát cả mái, nhất là thời còn nhà tranh nên người ta thường phá đàn, bỏ nuôi. Ngày nay do nguồn lợi từ giá trị của chim thịt đưa lại, chim bồ câu đã được chăn nuôi cả đàn lớn, trở thành hàng hoá nên cũng sẵn, chỉ tội giá vẫn cao. Các cụ xưa vẫn có lý khi nói “đắt cắt nên miếng” là vậy. Chim bồ câu món ngon đáng mặt đồng tiền cũng là thế.

Lai Minh